Wyrzucone-Ocalone. Dziedzictwo kulturowe na śmietniku. Czy uratujemy cenne przedmioty zanim nadjedzie śmieciarka?

Fundacja Uwaga, Śmieciarka Jedzie powstała niecałe dwa lata temu, lecz inicjatywa istnieje od ponad 11 lat. Użytkownicy ponad 300 grup lokalnych Fundacji na Facebooku rocznie ratują ok. 35 tys. ton śmieci. W lipcu br. ilość użytkowników wszystkich grup przekroczyła 1 milion. Nierzadko trafiają się prawdziwe perełki designu i kultury, które ktoś bezmyślnie porzucił pod wiatą śmietnika.

Głównym celem realizacji zadania było ratowanie przed zniszczeniem cennych historycznie rzeczy, które trafiają na śmietniki. Przeprowadzone zostały działania zapobiegające na trzech poziomach: kiedy rzeczy są jeszcze u pierwotnych właścicieli (aby ich nie wyrzucili); kiedy rzeczy są już wyrzucone na śmietnik (aby zostały uratowane przez grupy UŚJ); kiedy rzeczy są już odebrane przez firmy zajmujące się utylizacją.

Stworzone zostało sześć webinarów z ekspertami opowiadającymi o różnych aspektach związanych z cennym dziedzictwem kulturowym znajdowanym na śmietniku oraz sześć wywiadów z osobami, które takie rzeczy znajdują i kolekcjonują. Na nowym koncie na instagramie "Uwaga, Perła! Nie niszcz!" powstała baza 200 pereł PRL. Przeprowadzona została również kwerenda grup poszukiwaniu przedmiotów ważnych kulturowo z potencjalnym wykorzystaniem ich na wystawę śmieciarkową.

Znaleziono, m.in.: tablice nagrobne z Łodzi, które zostaną przywrócone na swoje miejsce na cmentarzu; barwną mapę kolonialnej Afryki z 1941 r.; walizkę z czasów Powstania Warszawskiego; artykuły przemysłowe z czasów PRL-u; spuściznę Teresy Żukowskiej, reżyserki teatralnej, której wersje reżyserskie sztuk, korespondencje, stare bilety, programy teatralne czy rzuty scenograficzne zostały ocalone przed zniszczeniem; a także stare nuty pochodzące najprawdopodobniej z orkiestr z ziem odzyskanych

Powstał także spis miejsc, do których można oddać domowe i śmieciarkowe dobra kultury. Została wysłana informacja do firm zajmujących się wywozem nieczystości, aby zwracały uwagę na cenne dobra kultury.