W 2022 r. nastroje konsumentów blisko negatywnego rekordu według badania GfK. Grudzień nie przyniósł przełamania

Grudzień a nastroje konsumenckie

Barometr Nastrojów Konsumenckich GfK, czyli syntetyczny wskaźnik ilustrujący aktualne nastroje Polaków w zakresie postaw konsumenckich, wyniósł w grudniu 2022 r. -17,2 i wzrósł o 2,2 p.p. w stosunku do poprzedniego miesiąca. Tym samym średni, roczny wskaźnik barometru wyniósł -16 punktów, co oznacza drugi najniższy wynik w historii badań. Przeciętne gorsze nastroje w Polsce firma GfK odnotowała wyłącznie w 2012 r. – wówczas wskaźnik osiągnął poziom -16,3.

W grudniu jeszcze niższy wynik zarejestrowano dla średniej unijnej: -24,4 wobec -25,8 w listopadzie. Według badań GfK w grudniu 2022 r. Polacy nieco lepiej niż przed miesiącem – choć wciąż nisko – oceniali aktualną i przyszłą sytuację gospodarczo-ekonomiczną, zarówno w kontekście całego kraju, jak i domowych budżetów. Jednocześnie, ponad 53 proc. badanych spodziewa się, że 2023 rok przyniesie wzrost bezrobocia (co piąty badany prognozuje zdecydowany wzrost). Co drugi z nas jest także zdania, że ceny towarów i usług będą rosnąć w tempie przekraczającym 10 procent.

„Grudzień w Polsce to specyficzny miesiąc z punktu widzenia badania nastrojów konsumenckich, zwłaszcza w kryzysowych latach. Dla nas, jako konsumentów, to okres kojarzący się pozytywnie, ze Świętami, z nowym rokiem, z dużą nadzieją, że trudności wkrótce przeminą. Dlatego zarówno w 2020, jak i w 2021 roku obserwowaliśmy podobne zjawisko, widocznego odbicia na sam koniec roku. Większe powody do niepokoju przynosi nam całoroczny obraz nastrojów konsumenckich, które były znacznie gorsze niż w dwóch poprzednich latach. I niestety nie spodziewam się szybkiego przełamania tego trendu. Po świątecznym „poluzowaniu portfeli”, na początku tego roku będziemy obserwować dalsze wzmacnianie strategii zaciskania pasa wśród konsumentów i rozwój trendu smart shoppingu, czyli aktywnego poszukiwania okazji i promocji. Każdą wydaną złotówkę będziemy oglądać jeszcze dokładniej niż dotychczas” – mówi Barbara Lewicka, senior director w GfK.

Badanie a demografia konsumentów

W grudniu ub.r. ujemne nastroje konsumenckie dotyczyły większości grup wiekowych analizowanych przez GfK. Najwyższy wynik odnotowano w grupie od 15 do 22 lat (7,6) oraz w grupie 23-29 lat (1,1). zaś najniższy (-27,5) zarejestrowano wśród seniorów, czyli osób w wieku powyżej 60 roku życia.

W przypadku podziału na płeć różnice pomiędzy kobietami i mężczyznami były znacznie mniejsze niż w poprzednich miesiącach, z minimalnie niższym wynikiem wśród kobiet. Podobnie jak w listopadzie znaczących różnic w nastrojach konsumenckich nie widać w przypadku podziału na miejsce zamieszkania, jednak duża dysproporcja pojawia się w zestawieniu różnych poziomów wykształcenia. Najlepsze nastroje GfK odnotowało wśród konsumentów z wykształceniem podstawowym (-8,3), zaś najgorsze u osób z wykształceniem wyższym (-21,8).

Informacje o badaniu

Badanie zrealizowano w dniach 9-14 grudnia 2022 r. w ramach wielotematycznego badania omnibusowego e-Bus metodą CAWI (wspomaganych komputerowo wywiadów z respondentami z wykorzystaniem ankiety umieszczonej w internecie) na kwotowej, reprezentatywnej przedmiotowo, ogólnopolskiej próbie n=1000 osób. Struktura respondentów została dobrana z zachowaniem rozkładu wybranych parametrów społeczno-demograficznych odzwierciedlającego rozkład tych cech w populacji generalnej.

Barometr może przyjmować wartości od –100 do +100 i jest to saldo pomiędzy opiniami pozytywnymi a negatywnymi. Dodatnia wartość barometru wskazuje na to, iż w danej fali badania liczba konsumentów nastawionych optymistycznie przeważa nad liczbą konsumentów nastawionymi pesymistycznie. Wartość ujemna barometru oznacza odwrócenie tej proporcji.

Barometr jest zagregowanym wskaźnikiem sporządzanym na zlecenie Komisji Europejskiej, wyliczanym od 1985 roku. Obecnie indeks obejmuje 27 krajów. Dane dla Polski pochodzą z badania GfK współfinansowanego przez Komisję Europejską.